Tarihe Tanıklık Eden Saat Kuleleri

Ülkemiz, kültürel ve tarihi geçmişini yansıtan eserlerle doludur. Saat kuleleri de bu zengin mirasın nadide örneklerindendir. 

Saat kulelerinin Anadolu’nun içlerine kadar yayılmasının en önemli sebebi, II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümünde valilere, saat kulesi yapımıyla ilgili göndermiş olduğu fermandır. Hem bu dönemde hem de farklı dönemlerde yapılan bu eşsiz eserleri keşfedelim.
 

İzmir Saat Kulesi

İzmir’in sembolü olan kule, Osmanlı padişahı Sultan II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü kutlamaları nedeniyle inşa edilen kulelerdendir. İzmir Valisi Kıbrıslı Kâmil Paşa, oğlu Bahriye Mirlivası Said Paşa ve Belediye Reisi Eşref Paşa’dan oluşan bir komisyon tarafından yaptırılmıştır.



Kule, 25 metre yüksekliğinde, dört katlı ve sekizgen planlıdır. Yapıda kullanılan Kuzey Afrika’ya özgü sütun başlıkları, at nalı şeklinde kemerler ve yapının cephelerinin hiç boşluk bırakılmayacak şekilde doldurulması, kökeni Kuzey Afrika ve Endülüs’teki yapılarda bulunabilecek olan bir mimari anlayışa sahip olduğunu gösteren oryantalist bir üsluba işaret eder.


Adana Büyük Saat Kulesi

Adana Büyük Saat Kulesi 1881 yılında Vali Ziya Paşa döneminde yapımına başlanmış, 1882 yılında Vali Abidin Paşa döneminde tamamlanmıştır.



Uzunluğu 32 metre ve kare prizma şeklinde olan kule, örme işlemi oldukça zor olan küçük taş tuğlalardan yapılmıştır.


Bilecik Saat Kulesi

1907 yılında Ertuğrul Mutasarrıfı Musa Kazım Bey tarafından yaptırılan saat kulesi 15 metre yüksekliğindedir. Kule, İstasyon Caddesinde bulunan idadi mektebinin (günümüzde belediye hizmet binası olarak kullanılmaktadır.) yakınına inşa edilmiştir.



Kule, yukarıdan aşağıya doğru genişleyen dört dikdörtgen prizmadan oluşmaktadır. Alttaki iki katın köşeleri kesme, cephesi moloz taştandır; üstteki katlar ise ahşaptandır. En alt kısmında yuvarlak kemerli kapı ve onun üzerinde aynı şekilde bir pencere bulunmaktadır. İkinci katta balkonu vardır. Balkon üzerindeki ahşap bloğun dört cephesinde, kare kadranlı birer saat yer almaktadır.


Mudurnu Saat Kulesi

Mudurnu'nun doğusundaki bir yamaç üzerindeki saat kulesi, 1890 - 1891 tarihlerinde ahşap olarak yapılmış, 1900 yılında yangın geçirmiştir.



1905 yılında çevreden getirilen taşlar ile Mudurnu Hapishanesi'ndeki mahkûmlara yaptırılan kuleye Mudurnulu demirci ustalarının yaptığı saat takılmıştır. Kule kare prizma gövdeli ve yaklaşık olarak 12 metre yüksekliğindedir.


Bursa Tophane Saat Kulesi

Tophane Parkı içinde bulunan saat kulesi, 1905 yılında yapılmıştır. II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü kutlamaları dahilinde inşa edilen kulelerdendir. Güney kısmında girişi bulunan kuleye, 89 basamaklı ahşap bir merdivenle çıkılmaktadır.



Kulenin üst katının dört cephesinde, 90 cm çapında yuvarlak saatler bulunmaktadır. Kule 33 metre yüksekliğinde olup 6 katlıdır.


Çanakkale Saat Kulesi

1897 yılında İtalyan Konsolosluğu da yapan Vitalis isimli tüccar tarafından inşa ettirilen Çanakkale Saat Kulesi, Ayvalık taşından yapılmış olup, dört cephesinde de birer saat bulunmaktadır.



Kule kare planlı aşağıdan yukarıya doğru incelen bir görüntüye sahiptir. Gövdesi dikdörtgen silmelerle beşe bölünmüştür. En üstte çanın asıldığı çokgen gövdeli kubbeli köşk yer alır. Onun altında dört yönde yuvarlak kadranlı saat bulunur. İki ve üçüncü katlarda birer, hafif sivri kemerli aydınlık pencereleri ile ikinci katta bir balkonu vardır. En altta güney cephede bir kapı, kuzeyde basamaklı silmeli çeşme nişi görülür. Çeşmenin mermer kurnası ve ayna taşı vardır. Kule farklı dönemlerde sadece eskiyen taşlarının yerine aynısı yapılmak suretiyle onarımlar geçirmiştir.


Çorum Saat Kulesi

Çorum Saat Kulesi, Beşiktaş Muhafızı Çorumlu Yedi-Sekiz Hasan Paşa tarafından 1894 yılında yaptırılmıştır.



Sarı renkli kesme kum taşından yapılan kulenin dört bir tarafında saat kadranı bulunmaktadır.


Kastamonu Saat Kulesi

Sarayüstü Tepesi’nde yer alan Kastamonu Saat Kulesi şehrin en önemli simgelerinden biridir. 1885 yılında Vali Abdurrahman Paşa tarafından yaptırılmış olan yapının, halk arasında sürgün bir saat olduğuna dair bir efsanesi bulunmaktadır.



Osmanlı son devri mimarisi özelliğini gösteren Saat Kulesi, dıştan 5.60 x 5.60 metre ölçülerinde, külah şeklindeki çatı ucuna kadar bölüm 13.10 metre yüksekliktedir. 


İzmit Saat Kulesi

İzmit Saat Kulesi Mutasarrıf Musa Kazım Bey tarafından, Sultan II. Abdülhamid’in tahta çıkışının 25. yıldönümü nedeniyle inşa ettirilmiştir. Kule, Neoklasik üslupta Hereke ve Tavşancıl'dan getirilen traverten taşlardan yaptırılmıştır.



İzmit’in sembolü haline gelen saat kulesi, her katında farklı bir mimari üslubun uygulandığı ince uzun yapısıyla dikkat çekmektedir.


Tokat Saat Kulesi

Tokat Saat Kulesi, Sultan II. Abdülhamid’in padişah oluşunun 25. yılı için halkın yardımlarıyla, Mutasarrıf Bekir Paşa ve Belediye Reisi Mütevelli oğlu Enver Bey tarafından yaptırılmıştır.



Yüksekliği 33 metre olan ve kesme taştan yapılan saat kulesi, Tokat’ın dikkat çeken tarihi eserlerinden biridir.


Yozgat Saat Kulesi

Tarihi saat kulesi 1897 yılında dönemin Belediye Başkanı Ahmet Tevfiki Zade tarafından Yozgatlı Şakir ustaya yaptırılmıştır.



Saat kulesi zemin kat ve çanların bulunduğu kısımlarla birlikte yedi kattır. Sarı kefeki kesme taşlar kullanılarak inşa edilen kulenin her cephesinde saat bulunmaktadır.


Dolmabahçe Saat Kulesi

Dolmabahçe Saat Kulesi, Sultan II. Abdülhamid tarafından Saray Mimarı Sarkis Balyan’a yaptırılmıştır. Kule, köşelerinde birer fıskiyeli havuzun olduğu bir platform üzerinde dört katlı olarak inşa edilmiştir.



1890-1895 yılları arasında, Neobarok ve  Ampir tarzında yapılan saat kulesi, 27 metre yüksekliğindedir. Yükseldikçe daralan bir forma sahip olan kule, mimari süslemeleri ile dikkat çekmektedir. Kulenin her yüzünde birer saat bulunmaktadır.